حقوق و مزایای پرستاران در بخش های دولتی و خصوصی

 1- در مورد حقوق و دستمزد پرستاران همراه بحث زیاد بوده است . عده ای که عمدتا از بیرون به قضیه نگاه کرده اند اعتقاد دارند حقوق و مزایای پرستاران از تمامی لیسانسیه های مملکت بیشتر است و گروهی که از داخل به این قضیه نگاه می کنند  و البته حقوق و دستمزد این روزهای پزشکان متخصص و بعضا عمومی را می بینند اعتقاد دارند که کمترین مزایا در گروه درمان با توجه به حجم کار به پرستاران تعلق دارد . پرستاران بخش خصوصی که دیگر جای خود دارند و بعضی مواقع با حداقل حقوق ممکن و بعضا کارگری روزگار می گذرانند . بیائید در این مورد به صورت مورد به مورد به بررسی بپردازیم  تا دید بهتری نسبت به این مقوله پیدا کنیم .

2- طبق قانونی که در که دولت جدید طراحی و اجرا شد حقوق و دستمزد پرستاران براساس نظام مبتنی بر عملکرد پرداخت می شد . پرستاران و پیراپزشکان براساس میزان و حجم خدمات ، سختی کار و نوع بخشی که در آن فعالیت می کنند و کیفیت کارشناسان ، دریافتی بیشتری خواهند داشت . البته مواردی که گفته شد در مورد مزایایی است که به صورت کارانه ای پرداخت می گردد و جدا از حقوق و اضافه کاری است . شاید بپرسید که چه جالب که حقوق ، اضافه کار و کارانه در کنار هم پرداخت می شود ! اما مساله به این سادگی نیست ! اضافه کاری ها عمدتا اجباری و طاقت فرسا است ! کارانه هم معمولا با تاخیر پرداخت می شود !

3- یکی از قانون های مناسبی که می توانست در زمینه افزایش حقوق و مزایای پرستاران بسیار تاثیرگذار باشد قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری بود . براساس این قانون پرستاران در مقابل هر خدمتی از تعرفه مشخصی برخوردار می شدند و این موضوع می توانست خیلی به نفع این قشر باشد . همانطور که قانون تعرفه گذاری خدمات پزشکان انجام شد و این موضوع باعث افزایش درآمد فوق العاده پزشکان گردید . نکته جالب در این زمینه این است که یکسری خدمات بین پزشکان ، پرستاران و ماماها  مشترک است و اگر از طرف پرستارها یا ماماها انجام گردد قیمت ارزان تری خواهد داشت ولی فعلا با قیمت گران توسط پزشکان انجام می شود که باعث افزایش هزینه های درمان و نهایتا فشار به مردم و بیمه ها شده است .

4- یکی از قانون هایی که در این زمینه تصویب شده است قانون ارتقای بهره وری است. 2 بند از آن برای تمامی پرستاران وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و وزارت بهداشت ،  تامین اجتماعی ، نیروهای مسلح و دیگر ارگان های دولتی اجرا شده است . این 2 بند کاهش ساعات کاری و ضریب دادن به شیفت شب و روزهای تعطیل می باشد . قانون ارتقای بهره وری باید در تمامی بیمارستان ها اجرایی گردد از جمله بیمارستان های خصوصی که متاسفانه در بیشتر بیمارستان های خصوصی اجرا نمی گردد . در این قانون ساعت کار در هفته 40 ساعت می باشد و برای کار در ساعت بیشتر از این اولا باید رضایت پرستاران جلب شود و دوما باید اضافه کار مربوطه بابت ساعت عادی ، شب کاری و روزهای تعطیل و حق شیفت پرداخت گردد . ساعات موظفی در این سیستم با افزایش سابقه کمی کمتر می گردد و پرستاران با سابقه بیش از 20 سال می توانند ساعات موظفی کمتری داشته باشند. ساعات کار در شب و روزهای تعطیل مطابق این قانون با ضریب 1.5 محاسبه می گردد . همچنین بیشتر از 12 ساعت کار متمادی برای پرستاران مجاز نیست و حداکثر اضافه کار در طول ماه 80 ساعت است . البته هیچ یک از پرستاران نیز مجار به خوابیدن در ساعات شب و روزهای تعطیل نیستند .

5- براساس قانون ارتقای بهره وری ، پرستاری جزء مشاغل سخت و زیان آور محسوب می شود . یعنی مردان با 25 سال سابقه و زنان با 20 سال سابقه می توانند بازنشسته شوند . البته طبق قانون مشاغل سخت و زیان آور افراد با 20 سال سابقه متمادی کار در این مشاغل می توانستند بازنشسته شوند . این موضوع هیچگاه توسط سازمان تامین اجتماعی و بسیاری از دستگاه های مسئول دیگر به رسمیت شناخته نشد . خوشبختانه امسال دیوان عدالت اداری مصوبه تامین اجتماعی در این زمینه را باطل نمود و حداقل به پرستارانی که حق بیمه شان به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می شود این امکان را داد که با 20 سال سابقه بازنشسته شوند .

6- با استفاده از این قانون وقتی پرستار یک شیفت 24 ساعته می ایستد عملا 33  ساعت ایستاده است چون ساعات شب با ضریب 1.5 محاسبه می گردد و شب را برای پرستار 19 ساعته می کند . بنابراین اگر پرستار در هفته 1 شب شیفت بماند عملا 19 ساعت هفتگی را پر نموده است و یک پرستار با 8 سال سابقه با 2 شب شیفت در هفته می تواند ساعات موظفی هفتگی اش را پر کند . با توجه به اینکه قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاران اجرایی نشده است و قانون ارتقای بهره وری اجرا شده است به بیمارستان ها توصیه شده است هم در مورد 3 ساعت استراحت پرستاران در شب و یا شیفت های تعطیل که طبق قانون ارتقای بهره وری خلاف است کمی چشم هایشان راببندند و هم در مورد سقف 80 ساعت اضافه کار پرستاران انعطاف به خرج دهند به گونه ایکه اگر پرستاران خواستند به دلخواه اضافه کاری بیشتری داشته باشند بتوانند . این موارد به این دلیل توصیه شده است که به علت عدم اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاران ، دریافتی آنها در مقابل دریافتی پرشکان بسیار ناچیز شده است  و البته شاهد هستیم که معمولا پرستاران به صورت اجباری به اضافه کاری مجبور می شوند .

7- متاسفانه قانون ارتقای بهره وری به علت کمبود پرستار به خوبی اجرا نمی شود . ساعات کارکرد در شب و تعطیل که با ضریب 1.5 محاسبه می شود در بسیاری از بیمارستان ها به عنوان ساعات موظفی در نظر گرفته نمی شود و ساعات غیر موظف اعلام می گردد که البته دستمزدش پرداخت می شود ولی برای پرستارانی که نمی خواهند ساعات اضافه کاری داشته باشند به معظل تبدیل شده است . یعنی ساعات کارکردشان با وجود دادن شیفت در روزهای تعطیل و شب کاهش نیافته است . یکی از اصول کلی در قانون ارتقای بهره وری این است که ساعات کاری باید کاهش پیدا کند ولی با دستورالعمل های موردی ساعات کاری اضافه شده است . از طرفی دستمزد ساعات موظفی و غیر موظفی بسیار تقاوت پیدا کرده است و همه پرستاران به هر نحوی باید ساعات موظفی شان را پر کنند تا دستمزدش را بگیرند و ساعات شب کاری و تعطیل و ... غیر موظف شده است که دریافتی کمتری در این زمینه برای پرستار به وجود می آید . چون این بحث بسیار مفصل است و در این مقاله نمی توان به طور کامل در مورد آن صحبت کرد مقالاتی دیگری نیز در این زمینه ارائه می گردد .