آیا دیه زن با دیه مرد برابر است؟
1- اعتقادی به نصف بودن دیه زنان نسبت به مردان ندارم . فکر می کنم این قانون برای زمانی بوده است که مناسبات دیگری برقرار بوده است و تازه سیستم زنده به گوری دختران در حال حذف شدن بوده است . مقایسه آن دوران با زمانه حاضر که زنان دوشادوش مردان در تمامی صحنه های زندگی فعالند و در عرصه های تحصیلی و شغلی موفقیت های بی نظیری کسب کرده اند از اساس اشتباه است . خوشبختانه این روزها این حساسیت به خوبی درک شده است و ملاحظه می کنیم که قدم به قدم در زمینه تساوی در این زمینه قدم بر می داریم ! هر چند حل این مشکل با مقاومت هایی روبرو شده است اما همین که بعد از سال ها دیه مرد و زن در تصادفات رانندگی یکسان گردید خود قدم مهمی می باشد و من مطمئن هستم که به زودی این دیه در حوادث دیگر نیز یکسان خواهد شد و به عرصه های دیگر نیز کشیده خواهد شد . با هم این مقاله را مطالعه نمائیم تا اطلاعات بهتری در این زمینه بدست آوریم .
2- دیه زنان که از طریق بیمه شخص ثالث به زنان و یا خانواده آنها پرداخت می گردید تا سال 1387 مطابق با قوانین جزایی محاسبه می گشت . یعنی در صورت فوت و یا نقص عضو و یا هر نوع آسیب دیگری که به زنان وارد می شد ، دیه آن نصف مردان محاسبه می شد اما از سال 1387 قانون 7 ساله ای گذاشته شد که دیه زنان و مردان که از محل بیمه شخص ثالث و یا صندوق تامین خسارات بدنی پرداخت می گردید یکسان باشد . این قانون در سال 1394 پایان می یافت و نیاز به تمدید یا رد آن بود که در آن سال با تصویب مجلس شورای اسلامی و تائید شورای نگهبان به صورت دائمی تمدید گردید و این قانون همیشگی شد . البته دلیلی که برای طرح و تائید این قانون ارائه شد این بود که بعضی از زنانی که متاسفانه در اثر تصادفات رانندگی فوت می کنند سرپرست خانوارند و در نتیجه خانواده آنها پس از فوت شان دچار مشکل می شوند . این استنباط هر چند درست است ولی به راحتی قابل گسترش به تمامی انواع دیه ها مانند دیه بر اثر حادثه های غیر رانندگی و یا دیه به علت قتل می باشد . امیدوارم به زودی این قانون به تمامی موارد فوق توسعه یابد .
3- یکی از نکات بسیار مهمی که در این زمینه همچنان در زمینه دیات حوادث غیر از تصادف رانندگی مطرح است بحث محاسبه دیه حوادث است . طبق قانون مجازات اسلامی در صورتیکه دیه یا ارش آسیب وارده به خانم ها از 1/3 دیه بیشتر گردد نصف دیه محاسبه می شود و اگر از 1/3 کمتر باشد همانند دیه آقایان محاسبه می شود . اما سوال اینجاست که دیه مجموع آسیب های وارده به اعضای بدن اینگونه محاسبه می گردد و یا دیه آسیب وارده به تک تک اعضاء ؟ یعنی اگر مجموع دیه و ارش آسیب وارده به خانم ها از 1/3 دیه کامل بیشتر شود نصف می گردد و یا فرضا دیه یک جزء بد ن مانند دیه مو و یا دیه چشم ؟ در این زمینه بین فقها اختلاف است و بعضی به گزینه اول و بعضی به گزینه دوم و البته بعضی هم به هیچکدام و تساوی کامل اعتقاد دارند . در این زمینه خوشبختانه به فتوای مقام معظم رهبری عمل می شود که دیه را صرفا در صورتیکه برای یک جزء بیشتر از 1/3 دیه کامل باشد نصف می دانند و مجموع دیات آسیب های وارده به اعضاء در نظر گرفته نمی شود . در نتیجه در بیشتر مواقع دیه آسیب های وارده به خانم ها و آقایان یکسان می شود و این موضوع خیلی خوب است . نگاه آماری پرداخت دیه توسط بیمه ها نیز این موضوع را تائید می کند .
4- حالا اگر دیه نصف گردید آیا وقعا نصف دیه به زنان و یا خانواده آنها داده می شود ؟ نه مطلقا اینگونه نیست ! توجه داشته باشید برا ی اینکه دیه نصف گردد باید آسیب بر یک عضو وارد گردد و این آسیب دیه مقدر داشته باشد و توسط یک فرد ایجاد گردد و در یک زمان مشخص ایجاد شود . بنابراین اگر آسیب توسط چند نفر و یا در زمانهای متفاوت و یا بر روی اعضای متفاوت ایجاد گردد مشمول نصف دیه نمی شود . حالا فرض کنیم که دیه نصف گردد ؟ در این صورت مقصر چه از طریق بیمه ای که دارد (مانند بیمه های مسئولیت) یا خودش شخصا باید نصف دیه را بپردازد و نصف دیگر بر عهده صندوق خسارات بدنی خواهد بود . یعنی در هر صورت دیه کامل پرداخت می گردد ولی در دو نصف متفاوت که البته دوندگی های خاص خود را نیز خواهد داشت . بنابراین دیه مرد و زن جز خدای ناکرده در مورد قتل زنان ، در بقیه موارد یکسان شده است و این موضوع مایه خوشحالی است !
