چک ضمانت کاری

 1-بعد از مقاله ای که در مورد سفته نوشته بودم گفته بودم که در مورد چک نیز مطلبی خواهم نوشت . البه چک در مفهوم کلی آن نه و بلکه استفاده از چک به عنوان ضمانت در قراردادهای کاری ! در قانون کار بحثی در مورد استفاده از چک به عنوان ضمانت قراردادهای کاری نیامده است اما در قانون کلی مملکت هیچ منعی بابت این موضوع نیست ؟ یعنی قانون کار استفاده از چک ضمانت را تائید نکرده ولی نهی نیز ننموده است و در حقیقت در برابر آن سکوت کرده است ! کاش این همه اصلاحات که در این قانون شد در این زمینه نیز در آن صحبت می شد یا بشود ! مهم ترین نکته ای که ترجیح می دهم همین پاراگراف اول در مورد آن صحبت کنم این است : اگر می خواهید دادن چک برایتان دردسر ساز نشود این 2 مورد را رعایت کنید . اول : مبلغ را در آن بنویسید و دوم : بر روی آن حتما قید کنید بابت تضمین حسن انجام کار . قید عبارت "بابت تضمین حسن انجام کار" سبب می گردد وصف کیفری چک به استناد ماده 13 قانون صدور چک زائل گردد و دیگر نتوان با برگشت زدن آن کسی را به زندان انداخت .   

2- مشکلی که معمولا به وجود می آید این است که دلیل استفاده از چک توسط کارفرما شاید می توانست این باشد که تجهیزات و وسایل گران قیمتی را در اختیار کارگر قرار می دهد و بابت دادن آن به کارگر به تضمینی نیاز است بنابراین چک از وی گرفته می شود . اما آن چیزی که در عمل دیده ام چک به وسیله ای تبدیل شده است که برای ندادن حقوق و مزایای کارگر از آن استفاده می شد . یعنی کارفرما ، کارگر را تحت فشار قرار می دهد تا بابت حقوق و مزایایی که نگرفته است کوتاه بیاید و به اداره کار هم شکایت نکند ! مهمترین نکته ای که بارها گفته ام و باید بدانید این است که چک و سفته اصلا در هیات های تشخیص و حل اختلاف اداره کار کوچکترین اهمیتی ندارند . نکته دیگر این است که چک در شرایط زیر وجه کیفری خود را از دست می دهد : الف- در صورتیکه ثابت شود چک سفید امضا داده شده است . ب- هر گاه روی چک  شرطی بیان شده باشد مانند تضمین حسن انجام کار یا موارد مشابه این . ج - هر گاه شرطی بر روی چک قید نشده باشد ولی بتوان اثبات کرد که بابت تضمین انجام تعهد یا معامله ای بوده است . و نهایتا د- در صورتی که ثابت شود چک بدون تاریخ صادر شده و یا تاریخ واقعی صدور چک از تاریخ ثبت شده روی آن جلوتر بوده است . 

3- فرض کنید به هر دلیلی قبل از پایان قراردادتان بخواهید از شرکت بیرون بیائید . در این صورت امیدوارم عبارت حسن انجام کار را بر روی چک تان نوشته باشید . اما اگر چنین کاری نکرده باشید و چک سفید امضاء داده باشید باید بتوانید اثبات کنید که این چک را بابت حسن انجام کار داده اید . یکی از راههایی که می توانید از آن استفاده کنید این است که نشان دهید از همکارانتان در کارگاه فوق نیز چنین چک هایی گرفته شده است . این روش یک روش مقبول است . اگر کارفرما چک شما را نداد باید شکایت کرده و در دادگاه درخواست استرداد چک کنید . ظرف مدت مقرر باید چک های شما را باز پس دهد وگرنه درخواست خیانت در امانت دهید . توجه داشته باشید که طبق قانون مجازات اسلامی هر کس از چک یا سفته ای که در اختیار دارد (مانند کارفرما) و قرار بوده است که این چک را به صاحبش ارائه دهد (کارگر) مورد سوء استفاده قرار دهد و یا آن را خرج کند به حبس از 6 ماه تا 3 سال محکوم می شود . 

4- خلاصه بحث را در این بند ارائه می کنم . کارفرما 2 راه برای استفاده از چک در اختیار دارد : الف - یا خود راسا روی آن اقدام کند . ب- یا آن را به دیگری انتقال دهد و از این سند به عنوان پرداخت در بازار استفاده نماید . اقدام کننده بر روی چک می تواند به سه روش حقوقی ، کیفری و یا اجرائی بر روی آن اقدام کند . بدترین حالت این است که چک به شخص دیگری انتقال داده شده باشد و او بر روی آن چک شکایت کیفری مطرح کند که چک بلامحل می باشد . (مجازات آن بین 6 ماه تا 2 سال حبس است) . در این مواقع به روشی که گفتم ثابت کنید چک بابت حسن انجام کار بوده است و حتی بر علیه کارفرما بابت سوء استفاده از چک شکایت کنید . اصلا نترسید و بدانید که اگر اطلاعات قانونی کافی داشته باشید ، همین قانون نیم بند هم می تواند از شما حمایت کافی را داشته باشد .